สวัสดีครับ หมอหลุยส์จาเรมกลับมาอีกแล้ว วันนี้จะมาเล่าเรื่องพังผืดที่เกิดขึ้นตามหลังการผ่าตัดศัลยกรรมเสริมหน้าอกนะครับ เห็นถามกันจัง “นมหนูจะเกิดพังผืดไหมคะหมอ?” “นมหนูแข็งไหม?” “เป็นพังผืดหรือยัง?” สำหรับปัญหาพังผืดหลังเสริมหน้าอก (Capsular Contracture) ถือเป็นหนึ่งในปัญหาที่ควรระวัง เพราะพบได้บ่อยในผู้ที่เสริมหน้าอกครับ ใครที่อยากอ่านข้อมูลเพิ่มเติมตามหมอไปดูกันเลยว่า พังผืดเกาะซิลิโคนเป็นอย่างไร เกิดจากอะไร และป้องกันได้ไหม
พังผืดหลังเสริมอก คืออะไร?
การเสริมหน้าอกหรือการทำนม เป็นการผ่าตัดที่คุณหมอจะนำซิลิโคนใส่เข้าไปใต้หน้าอก เพื่อช่วยให้หน้าอกได้รูปทรงที่สวยงาม และใหญ่ขึ้นตามที่ต้องการ แต่ซิลิโคนที่ใส่เข้าไปนั้นเป็นวัตถุที่สร้างขึ้นมา เมื่อเสริมเข้าไปในร่างกาย ระบบภูมิคุ้มกันของเราที่ทำหน้าที่ในการป้องกันร่างกาย กลับคิดว่าซิลิโคนเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงพยายามปกป้องร่างกาย โดยการสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาหุ้มซิลิโคน จึงเกิดเป็น “พังผืดเกาะซิลิโคน” ส่งผลให้หน้าอกดูแข็ง เป็นไต อีกทั้งยังทำให้หน้าอกที่ทำมานั้นผิดรูป ไม่เป็นแบบที่ต้องการ ทำให้ดูไม่เป็นธรรมชาติ นอกจากนี้อาการพังผืดเกาะซิลิโคนยังอาจทำให้รู้สึกปวด และเจ็บได้อีกด้วยครับ
การเกิดพังผืด
“พังผืด” หรือภาษาทางการแพทย์คือ “Fibrosis” เป็นเนื้อเยื่อในร่างกายของเราเองที่สร้างขึ้นมาห่อหุ้ม “สิ่งแปลกปลอม” ที่เข้ามาอยู่ในร่างกาย สิ่งแปลกปลอมในที่นี้คือ ซิลิโคนนมของเราที่ใส่เข้าไปนั่นเอง สรุปคือสาวๆทำนมมาเกิดพังผืดแน่นอนครับ 100% ภาวะเกิดพังผืดบีบรักนมเราจนแข็ง จนผิดรูปเราจะเรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า Contracture
…เอาละเรื่องราวจะเริ่มเล่าต่อจากนี้ครับ
พังผืดในเมื่อเกิดขึ้นแน่นอน 100% แต่มีจุดสำคัญคือมีหลายเลเวล หลายเกรด ปัญหาก็จะเกิดขึ้นตามเกรดที่สูงขึ้นครับ
สาเหตุของอาการพังผืดหลังเสริมอก
ปัญหาพังผืดหลังเสริมหน้าอกนั้นถือเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในผู้ที่ทำหน้าอก ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดพังผืดรัดซิลิโคนนั้นเกิดได้จากปัจจัยหลายๆ อย่าง ทั้งจากหมอเองและคนไข้ด้วย
ปัจจัยจากฝั่งแพทย์
การเลือกสถานพยาบาลในการศัลยกรรมนั้นเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องมีการเลือกอย่างพิถีพิถัน โดยต้องดูหลายๆ อย่างประกอบเข้าด้วยกัน ทั้งประสบการณ์ของแพทย์ ความสะอาด และเครื่องมือที่ได้มาตราฐาน เพื่อลดโอกาสในการเกิดผลข้างเคียง สำหรับปัญหาพังผืดหลังเสริมหน้าอกที่เกิดจากแพทย์นั้น เกิดได้จากหลายปัจจัยครับ
- เกิดจากการวางตำแหน่งซิลิโคนในบริเวณที่ง่ายต่อการเกิดพังผืด หากเป็นคุณหมอที่ไม่มีความชำนาญ ผ่านเคสมาน้อยก็อาจจะยังขาดประสบการณ์ทำให้วางในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม
- เลือกขนาดซิลิโคนใหญ่เกินไป สำหรับสาวๆ ที่อยากมีหน้าอกขนาดใหญ่ จึงเลือกซิลิโคนที่ใหญ่เกินไป ส่งผลทำให้เกิดการเกาะตัวของพังผืดในหน้าอกได้ง่ายครับ
- แพทย์ขาดความชำนาญในการผ่าตัด ทำให้เกิดการอักเสบ บวม ช้ำ จึงเสี่ยงต่อการเกิดพังผืด
- เกิดเลือดคั่ง แต่ไม่ได้ระบายออกมา ปกติแล้วถ้าผ่าตัดเสริมหน้าอกมีเลือกคั่งอยู่ถ้าไม่มาก ร่างกายสามารถดูดซึมได้เอง แต่หากผ่าตัดแล้วมีเลือดคั่งเยอะๆ สลายไม่หมดหรือดูดซึมได้ช้า เลือดคั่งที่เหลือเหล่านั้นอาจจะกลายเป็นพังผืดในอีก 4-5 ปีข้างหน้า ส่วนตัวผมหมอหลุยส์จะใส่สายระบายให้ในเคสที่มีความเสี่ยง 1-2 วัน แล้วค่อยเอาออก เพื่อเอาเลือดคั่งออกให้มากที่สุดครับ
- อีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้หลายๆ คนเกิดพังผืดหลังเสริมหน้าอก คือ ซิลิโคนไม่ได้มาตรฐาน ไม่มีอย.รับรอง เป็นซิลิโคนเถื่อนที่หมอเอามาจากไหนไม่รู้ หากต้องการความมั่นใจซิลิโคนต้องตรวจสอบได้นะครับ
ปัจจัยจากฝั่งคนไข้
การเกิดพังผืดหลังเสริมหน้าอกนั้นไม่ได้เกิดจากหมอฝั่งเดียวนะครับ แม้ว่าคลินิกจะได้มาตรฐาน เครื่องมือผ่าตัดมีประสิทธิภาพ หรือซิลิโคนของแท้ได้รับการรับรองจากอย. แต่หากคนไข้ไม่มีการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมหลังพักฟื้นก็สามารถทำให้เกิดพังผืดได้เช่นกัน เดี๋ยวหมอหลุยส์จะพาไปดูสาเหตุที่เกิดจากคนไข้กันว่า เกิดจากอะไรได้บ้าง
- การดูแลตัวเองหลังผ่าตัด คนไข้น่ารัก ดูแลตัวเองดี พักผ่อนให้เพียงพอให้แผลหายเร็ว แม้ว่าหมอทำนมให้สวยเป๊ะแล้ว แต่หมอไม่ได้กลับบ้านไปตามดูแลระยะประชิดนะครับ บางคนที่ทำนมกับหมอแล้ว เสร็จปุ๊บไปเดินห้าง ตกดึกออกเที่ยวยามราตรี ไม่ได้ครับ คราวนี้เลือดคั่งของจริง เกิดพังผืดตามมาอีก
- อาหารการกินหรือพฤติกรรมบางอย่าง เช่น เหล้า บุหรี่ ของแสลงต่างๆ ต้องงดครับ หากไม่งดพังผืดเกิดแน่ๆ ครับ
- ขาดการนวดหน้าอก คนไข้บางคนที่ดื้อนะครับ หมอแนะนำนวดหน้าอกเองที่บ้าน ก็ไม่ยอมนวดเลย คราวนี้ก็เกิดพังผืด ต้องแก้ไขหน้าอกกันอีกยาวเลย สำหรับวิธีนวดมันต้องนวดด้วยเทคนิคพิเศษ ไม่ใช่กดๆ เหยียบๆ ดัน แล้วบอกว่านวดสลายพังผืด…หมอมีรูปพังผืดให้ดู แค่นวดมันจะสลายไหม? ระวังนวดผิดแล้วซิลิโคน “แตก” นะครับ
- ดูแลแผลหลังผ่าตัดไม่ดี แผลเกิดการติดเชื้อหลังผ่าตัดเมื่อไรที่แผลมีการติดเชื้อ หรือเกิดการอักเสบก็ทำให้เกิดพังผืดแข็งตามมาได้
อาการที่พบเมื่อเกิดพังผืดเกาะซิลิโคน
อาการพังผืดเกาะซิลิโคนนั้นมีทั้งหมด 4 ระยะ ซึ่งอาการในแต่ละระยะก็จะแตกต่างกันออกไปครับ ดังนี้
- เกรด 1 เป็นอาการระยะแรกที่พบปัญหาน้อยที่สุด สำหรับอาการพังผืดเกาะซิลิโคนในระยะนี้แทบจะเรียกว่าปกติเลย เพราะพังผืดยังไม่ส่งผลกระทบต่อหน้าอกที่เสริมไป เนื้อซิลิโคนยังนิ่ม และมีความเป็นธรรมชาติ
- เกรด 2 ในระยะนี้เมื่อมองจากภายนอกเต้านมยังดูปกติดี ทรงสวย แต่เมื่อสัมผัสแล้วจะรู้สึกได้ว่าซิลิโคนเริ่มแข็งขึ้น ความรู้สึกที่สัมผัสจะต่างไปจากเดิม
- เกรด 3 เมื่ออาการพังผืดเกาะซิลิโคนเข้าสู่ระยะที่ 3 รูปร่างของหน้าอกจะเริ่มเปลี่ยนไป ผิดรูปไปจากเดิม เต้านมก็จะเริ่มแข็งกว่าเดิม แต่ยังไม่รู้สึกเจ็บ
- เกรด 4 เมื่ออาการเข้าสู่ระยะที่ 4 เต้านมจะเริ่มแข็งมาก ให้ความรู้สึกเหมือนก่อนหินเลยครับ อีกทั้งรูปทรงก็ผิดไปจากเดิม มีอาการเจ็บร่วมด้วย ถ้ามาถึงขั้นนี้อาจจะต้องผ่าอย่างเดียวเลย
วิธีป้องกันและรักษาอาการพังผืดหลังเสริมหน้าอก ต้องทำอย่างไรบ้าง?
จริงๆ แล้วอาการพังผืดหลังเสริมหน้าอกนั้นเป็นเรื่องที่สามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลตัวเอง และเลือกคลินิกที่คุณหมอมีประสบการณ์ มีความชำนาญในการเสริมหน้าอก แต่หากเกิดพังผืดไปแล้วต้องรักษาอย่างไร ก็ตามหมอหลุยส์ไปดูกันเลยครับ
แนวทางในการป้องกัน
อาการพังผืดเกาะซิลิโคนนั้นถือเป็นเรื่องที่สามารถป้องกันได้ เพียงแค่มีการดูแลตัวเองหลังการผ่าตัดที่เหมาะสม ทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด สำหรับแนวทางป้องกันการเกิดพังผืด มีดังนี้
- เลือกคลินิกที่หมอมีประสบการณ์ การวางซิลิโคนที่ผิดก็สามารถทำให้เกิดพังผืดได้ ดังนั้นควรเลือกคลินิกที่แพทย์มากประสบการณ์ เพราะการทำเคสมามาก จะช่วยให้คุณหมอมีความชำนาญ ลดโอกาสในการเกิดข้อผิดพลาด
- คลินิกสะอาด เครื่องมือครบ ต้องเลือกคลินิกในการเสริมซิลิโคนที่เครื่องมือสะอาด สถานพยาบาลสะอาด เพื่อลดโอกาสในการติดเชื้อ ซึ่งช่วยป้องกันการเกิดพังผืดได้
- งดอาหารและเครื่องดื่มบางชนิด หลังจากเสริมหน้าอกควรให้ความสำคัญกับการดูแลตัวเอง งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และการสูบบุหรี่ รวมถึง วิตามิน อาหารเสริม ยาบำรุงต่างๆ อย่างน้อย 2 สัปดาห์
- หลีกเลี่ยงการบีบ นวดในระยะแรก ในช่วงระยะแรกไม่ควรบีบ หรือใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นบริเวณหน้าอก เพราะในช่วงแรกเนื้อเยื่อยังไม่กระชับ อาจทำให้เลือดคลั่ง จนเกิดพังผืดได้
แนวทางในการรักษา
เมื่อเกิดพังผืดหลังเสริมหน้าอกควรรีบเข้ามาปรึกษาคุณหมอเลยครับ ว่ามีอาการอย่างไร พังผืดอยู่ในระยะไหนแล้ว หมอจะได้รักษาได้อย่างถูกวิธี ซึ่งแนวทางในการรักษานั้นมี 2 วิธี ดังนี้
- การนวดหน้าอก ในกรณีที่พังผืดยังอยู่ในช่วงระยะแรกๆ หมอหลุยส์มักจะแนะนำให้คนไข้นวดหน้าอก เพื่อคลายพังผืด แต่จำเป็นจะต้องนวดให้ถูกต้อง ไม่ใช่นวดยังไงก็ได้นะครับ เพราะถ้านวดผิดวิธี อาจทำให้ซิลิโคนแตกได้ บางครั้งอาจแนะนำให้นวดควบคู่ไปกับการกินยา
- การผ่าตัดเลาะพังผืดออก เมื่ออาการพังผืดเกาะซิลิโคนเข้าสู่ระยะที่ 4 ซึ่งเป็นระยะที่พังผืดเกาะซิลิโคนจนเต้านมนั้นแข็งแล้ว ทางรักษาเดียวที่ทำได้ตอนนี้ คือ การผ่าเลาะพังผืดออกครับ เพราะนวดหรือกินยาก็ไม่ช่วยแล้ว
“นวดสลายพังผืด ไม่มีจริง
ที่นวดแล้วนมนิ่มลงเพราะซิลิโคนแตกไปแล้วนั่นเอง”
**แต่ๆข่าวดี จาเรมคลินิกเรามีโปรแกรมนวดหน้าอกวิธีพิเศษ แต่ต้องเริ่มนวดหลังผ่าตัดสัก 2-3 เดือนและนวดต่อเนื่อง เพื่อไม่ให้พังผืดแข็งตัวผิดรูปร่าง ใครสนใจลองสอบถามที่คลินิกหมอนะ นวดที่คลินิกเลย หมอดูแลเองด้วยเทคนิคนวดของจาเรมคลินิกโดยเฉพาะ นวดเพื่อป้องกัน ไม่ใช่ นวดสลายพังผืด เข้าใจตรงกันนะ**
สรุป
อาการพังผืดเกาะซิลิโคนเกิดจากร่างกายมองว่าซิลิโคนเป็นสิ่งแปลกปลอม จึงพยายามสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาเพื่อปกป้องหน้าอก ทำให้พังผืดเกาะซิลิโคน ในระยะแรกๆ อาจไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า แต่เมื่อสัมผัสจะรู้สึกว่าเต้านมเริ่มแข็ง จนเมื่อเข้าสู่ระยะที่ 4 ซึ่งเป็นระยะสุดท้ายเต้านมจะแข็งเหมือนหิน เมื่อรู้ว่าเกิดพังผืดหลังเสริมหน้าอกควรรีบปรึกษาคุณหมอทันที เพื่อทำการรักษา ซึ่งการรักษาก็ขึ้นอยู่กับระยะของพังผืดว่ายังสามารถนวด และรับประทานยารักษาได้หรือไม่ หรือต้องทำการผ่าตัดเพื่อเลาะพังผืดออก ที่สำคัญเลยคือหลังจากเสริมหน้าอกจำเป็นต้องมีการดูแลตัวเองอย่างถูกต้องเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดพังผืด รวมถึงงดอาหารและเครื่องดื่มบางชนิด พร้อมทั้งเลือกคลินิกที่สะอาด ปลอดภัย และมีเครื่องมือรักษาผ่านมาตรฐานสาธารณสุข รวมถึงเลือกศัลยแพทย์ที่มีประสบการณ์และได้รับใบประกอบวิชาชีพเป็นผู้ให้การรักษาโดยตรงเพื่อให้คนไข้มีทรงอกสวยและอยู่กับเราไปนานๆ แถมยังช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดพังผืดอีกด้วย